Dişlerdeki lekeler nasıl oluşur?
Dişlerde lekelenme, dişin yüzeyine dışarıdan gelen maddelerin tutunması veya dişin iç yapısında meydana gelen değişiklikler sonucu oluşabilir. Bu lekeler genellikle mine tabakasında fark edilir, ancak bazı durumlarda dentin yapısı da etkilenebilir.
Lekelenme türleri genel olarak iki ana gruba ayrılır:
-
Dış kaynaklı lekeler (extrinsic)
-
İç kaynaklı lekeler (intrinsic)
Her iki leke türünün oluşumu ve görünümü farklıdır.
1) Dış Kaynaklı Lekeler (Extrinsic Stains)
Bu lekeler dişin yüzeyine tutunan maddelerden oluşur.
Yaygın dış kaynaklı leke türleri:
Çay ve kahve lekeleri
Sık tüketildiğinde mine yüzeyinde birikme yapabilir.
Sigara ve tütün lekeleri
Nikotinin bıraktığı sarı-kahverengi renklenmeler bu gruba girer.
Kırmızı şarap ve renkli içecek lekeleri
Pigment içeren içecekler mine üzerinde yüzeysel renk bırakabilir.
Gıdalardaki doğal pigmentler
Pancar, vişne, yaban mersini gibi renkli gıdalar iz bırakabilir.
Plak birikimine bağlı lekeler
Plaklar zamanla sarı veya koyu renk görünüm oluşturabilir.
Bu tür lekeler genellikle mine yüzeyiyle ilgilidir ve dış etkenlerden kaynaklanır.
2) İç Kaynaklı Lekeler (Intrinsic Stains)
Dişin iç yapısındaki değişiklikler sonucu oluşur. Dentin renginde veya iç dokularda meydana gelen farklılıklar bu gruba girer.
Yaygın iç kaynaklı leke türleri:
Florozis lekesi
Mine gelişimi sırasında fazla flor temasına bağlı beyaz, mat veya çizgili görünüm oluşabilir.
Gelişimsel renklenmeler
Dişin gelişim sürecinde yapısal farklılıklar kişinin doğal diş rengini etkileyebilir.
Travma kaynaklı renklenmeler
Dişin darbe alması sonucu iç dokularda renk değişimi olabilir.
Bazı içsel pigment değişimleri
Kök kanalındaki değişiklikler veya iç dokuların zamanla renk değiştirmesi bu gruba girer.
Çay ve kahve lekesi hangi gruba girer?
Bu lekeler dış kaynaklı lekelenme sınıfındadır. Pigmentler mine yüzeyine tutunarak sarı-kahverengi bir görünüm oluşturabilir.
Florozis lekesi nedir?
Florozis, diş gelişimi sırasında fazla flor alımına bağlı olarak mine yüzeyinde beyaz, mat veya çizgisel lekeler oluşmasıdır. Bu durum genellikle mine gelişimi döneminde ortaya çıkar.
Sigara lekeleri neden kalıcı görünür?
Tütün ürünlerindeki pigmentler mine yüzeyine kolayca tutunur ve düzenli tekrar eden temas nedeniyle kalıcı bir rengin oluşmasına yol açabilir.
Leke türleri kişiye göre değişir mi?
Evet.
Ağız hijyeni, beslenme alışkanlıkları, tükürük yapısı ve diş minesinin kalınlığı kişiden kişiye farklı olduğu için lekelenme türleri de değişebilir.